Maciej Zaremba

Kwestie zrównoważonego zarządzania tak kluczowym zasobem jak woda oraz opracowanie i wdrożenie w przyszłości innowacyjnych sposobów rozwiązywania problemu potencjalnych zanieczyszczeń tego zasobu to wyzwania, które wymagają współpracy wielu środowisk i prawdziwie interdyscyplinarnego podejścia. Należy przy tym uwzględniać wieloaspektową specyfikę globalnych potrzeb i działać z myślą o przyszłych pokoleniach.

Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A., jako jeden z europejskich liderów w efektywnym prowadzeniu gospodarki wodnej, świadomy złożoności tematyki, podejmuje się nowych wyzwań, aktywnie uczestnicząc w projektach badawczo-rozwojowych. Tym samym naturalny był udział GPW w Projekcie boDEREC-CE (akronim od ang. Board for Detection and Assessment of Pharmaceutical Drug Residues in Drinking Water − Capacity Building for Water Management in CE, czyli Zespół ds. wykrywania i oceny pozostałości leków w wodzie pitnej – zbudowanie potencjału w zakresie gospodarki wodnej w Europie Środkowej), którego główne zadanie to analiza nowo pojawiających się (ew. nieznanych wcześniej, a dopiero przewidywanych) zanieczyszczeń w środowisku wodnym i tworzenie skutecznych sposobów na ich unieszkodliwienie, a także opracowanie systemu kompleksowego zarządzania firmami wodociągowymi.

Tu należy uzupełnić, że w Projekcie, oprócz Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów w Katowicach, uczestniczy Uniwersytet Śląski w Katowicach (jako drugi podmiot z Polski).

Działania projektowe prowadzone przez GPW i UŚ są realizowane w Kozłowej Górze. Stacja Uzdatniania Wody Kozłowa Góra zasilana jest w wodę z jazu upustowego zapory czołowej zbiornika w Świerklańcu. Zbiornik ten został wybudowany w latach 1935-39 dla celów strategicznych, a w latach 1948-51 dokonano jego adaptacji dla celów wodociągowych. Pierwotna wydajność Zakładu wynosiła 120 000 m3/dobę. Wodę uzdatniano wówczas w drodze filtracji pośpiesznej na filtrach piaskowych i dezynfekcji wody czystej za pomocą chloru. Z czasem, jakość wody w zbiorniku uległa znacznemu pogorszeniu. Odnotowywano w okresach wiosenno-letnich silne zakwity glonów oraz wzrost mineralizacji przy znacznych ubytkach tlenu. Woda zbiornika zawierała także stosunkowo wysokie ilości żelaza. W trakcie modernizacji przeprowadzonej w latach 2001-2005 ograniczono wydajności Zakładu do 50 000 m3/dobę wody czystej oraz zastosowano nowoczesną technologię uzdatniania wody surowej, polegającą na koagulacji w komorach szybkiego i wolnego mieszania, filtracji pośpiesznej na filtrach antracytowo-piaskowych, ozonowaniu pośrednim, filtracji przez złoże węgla aktywnego. Zaprojektowano i zrealizowano obiekty do uzdatniania wody w układzie zintegrowanym. Budynek technologiczny podzielono na bloki technologiczne, których pracę nadzoruje centralna sterownia – wyposażona w system komputerowy sterowania pracą całego Zakładu. Efektem tych działań było uzyskanie znaczącej poprawy jakości produkowanej wody – szczególnie jej własności fizyko-chemicznych oraz organoleptycznych, tj. smaku i zapachu. Proces ozonowania wody powoduje niszczenie bakterii oraz wirusów, które mogą znajdować się w wodzie surowej, utlenianie związków organicznych, a tym samym zlikwidowanie mikrozanieczyszczeń.

Parametry produkowanej wody odpowiadają wymogom „wyśrubowanych” Polskich Norm, jak również znowelizowanej Dyrektywie Unii Europejskiej Nr 80/778. Uzdatniona woda, o wyśmienitej jakości, kierowana jest do wielu miast północnych krańców Górnego Śląska – między innymi do Piekar Śląskich, Bobrownik, Radzionkowa, Bytomia, Chorzowa i Świętochłowic.
W Projekcie boDEREC-CE udział bierze 12 partnerów z 7 krajów: Chorwacji, Czech, Słowenii, Polski, Niemiec, Włoch i Austrii, a także 7 tzw. partnerów wspomagających. Jak wspomniano wcześniej, Polskę reprezentuje personel badawczy z GPW oraz UŚ. Projekt jest finansowany ze środków transnarodowego programu Interreg Europa Środkowa, który oferuje wsparcie finansowe dla programów przyczyniających się do wdrażania rozwiązań stanowiących odpowiedź na wyzwania regionalne w obszarze innowacyjności, gospodarki niskoemisyjnej, środowiska, kultury i transportu.

Realizacja projektu boDEREC-CE, wpisującego się w zakres priorytetu 3. dotyczącego współpracy w dziedzinie zasobów naturalnych i kulturowych, rozpoczęła się w kwietniu 2019 roku, a jej zakończenie jest zaplanowane na 31 marca 2022 roku.
Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. jest Partnerem głównym wydarzenia Europejskie Forum Przyszłości.

Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze S.A., które jest Partnerem wydarzenia Europejskie Forum Przyszłości zarządza i rozwija infrastrukturę Międzynarodowego Portu Lotniczego „Katowice” w Pyrzowicach imienia Wojciecha Korfantego.  Katowice Airport należy do grona największych lotnisk regionalnych w Polsce. Port jest krajowym liderem w segmencie ruchu czarterowego i regionalnym w przewozach cargo.

Obecność GTL w ramach Europejskiego Przyszłości wpisuje się w liczną pulę jubileuszy obchodzonych w trakcie tego wydarzenia.
W tym roku lotnicza spółka obchodzi bowiem 30-lecie swojej działalności.

Tematy związane z lotnictwem, a szczególnie dotyczące województwa śląskiego zdominują dzisiejszą konferencję lotniczą, która w ramach III dnia EFP rozpocznie się w sali nr 4 Nowego Centrum Konferencyjnego na Stadionie Śląskim w Chorzowie. Więcej informacji o działalności Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego S.A. znajdą Państwo na stronach:

https://www.gtl.com.pl/pl/

https://www.katowice-airport.com/

Z okazji przypadającego na ,dzień 1 października Międzynarodowego Dnia Osób Starszych, TAURON przygotował materiały edukacyjne dla seniorów. To animacje, z których seniorzy mogą dowiedzieć się m.in., jak bezpiecznie korzystać z internetu, jak radzić sobie w przypadku awarii urządzeń domowych, czy jak rozpoznać fałszywe maile i SMS-y.

Materiały dostępne są na stronie internetowej www.tauron.pl/seniorzy

-Z naszych badań wynika, że 80 proc. seniorów uważa, że internet może być ułatwieniem w załatwianiu codziennych spraw. Jednocześnie, aż 53 proc. przyznaje, że korzystanie z nowych technologii sprawia im trudności, a w konsekwencji potrzebują wsparcia w obsłudze komputerów czy smartfonów. Wychodzimy naprzeciw tym oczekiwaniom i dostarczamy seniorom wiedzy na temat tego, jak bezpiecznie korzystać z możliwości jakie daje Internet – podkreśla Łukasz Zimnoch, rzecznik prasowy TAURON Polska Energia.

Materiały edukacyjne TAURONA w prosty sposób wyjaśniają najważniejsze kwestie związane z bezpieczeństwem seniorów w internecie i poza nim. Eksperci tłumaczą, jak rozpoznać fałszywe maile i SMS-y, by nie paść ofiarą przestępców. Przypominają jedną z najważniejszych zasad: „Nie klikaj w podejrzane linki i załączniki. Zanim klikniesz w link, dokładnie sprawdź nadawcę”.

W animacjach przygotowanych przez TAURON wymienione są też reguły, jakich należy przestrzegać przy płaceniu rachunków on-line: „Korzystaj z bankowości elektronicznej tylko na własnym komputerze lub telefonie. Twoje hasło dostępu nie powinno zawierać dat urodzin czy imion najbliższych”. Wśród poruszonych tematów nie zabrakło również praktycznych porad i wskazówek dotyczących postępowania w przypadku awarii urządzeń domowych.

Zarówno animacje, jak i poradnik dla seniorów są bezpłatne i dostępne na www.tauron.pl/seniorzy. Przygotowane materiały to kolejny etap kampanii “Seniorów sposób na COŚ się zepsuło”, którą TAURON realizuje z myślą o najstarszej części społeczeństwa.

Jak działa kontrola jakości wody dostarczanej odbiorcom? Wyjaśnia to Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. – Partner Główny wydarzenia Europejskie Forum Przyszłości. Treść pod materiałem wideo.

GPW S.A. posiada bardzo rozbudowany system kontroli jakości wody. System ten opiera się na laboratoryjnych badaniach parametrów fizyczno-chemicznych, mikrobiologicznych, sensorycznych i hydrobiologicznych wody, która jest pobierana ze środowiska w celu poddania jej procesom uzdatniania w stacjach wodociągowych, jak również wody, która jest uzdatniana w kolejnych etapach procesów technologicznych oraz pobierana w punkcie wtłaczania wody już uzdatnionej ze stacji wodociągowych do rurociągów, a także – dla pewności – w reprezentatywnych punktach regionalnego systemu zaopatrzenia w wodę oraz punktach sprzedaży wody do odbiorców hurtowych.
Niezależnie od systemu badań laboratoryjnych jakości wody, w kluczowych miejscach na stacjach wodociągowych, sieciowych zbiornikach wyrównawczych i rurociągach magistralnych zainstalowane są urządzenia mierzące ważne parametry jakościowe wody w trybie ciągłym! Wyniki pomiarów są bez przerwy wysyłane do dyżurnych dyspozytorów GPW S.A., którzy dzięki temu mają możliwość szybkiej reakcji na jakiekolwiek odchylenia. Oczywiście system monitoringu online jest cały czas doskonalony i rozbudowywany, gdyż spełnia on rolę systemu wczesnego ostrzegania przed ewentualnymi niepożądanymi cechami wody pitnej.

Stałą i planową kontrolę jakości prowadzą aż trzy laboratoria Wydziału Badania Wody GPW S.A. Cała praca laboratoriów jest realizowana zgodnie z wdrożonym i regularnie audytowanym systemem zarządzania według normy PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02, który jest potwierdzony Certyfikatem Akredytacji Laboratorium Badawczego Nr AB1158. Tu należy zauważyć, że na podstawie decyzji administracyjnej Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach, Wydział Badania Wody GPW S.A. został zatwierdzony do wykonywania badań parametrów normowanych dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w przedmiotowym zakresie.
Ponadto, by jeszcze bardziej wzmocnić potencjał badawczy i zapewnić jak najwyższą jakość realizowanych usług, Wydział Badania Wody GPW S.A. posiada certyfikat według normy PN-EN ISO 9001:2015 na badania laboratoryjne wody i ścieków.
Przy okazji warto zauważyć, że laboratoria GPW S.A. są przygotowane nie tylko do profesjonalnego poboru i analizy próbek wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, ale także badania wody powierzchniowej, ścieków oraz… wody na pływalniach!

W związku z tak wieloma zadaniami Wydziału Badania Wody, bardzo ważne jest ciągłe podnoszenie kwalifikacji przez personel laboratoryjny oraz dostosowanie metod badań do standardów zgodnych z najnowszym stanem specjalistycznej wiedzy branżowej. Oczywiście równie istotne są odpowiednie, podlegające stałej kontroli, warunki środowiskowe pomieszczeń, w których GPW S.A. prowadzi badania. Dopiero po spełnieniu licznych „wyśrubowanych” norm, regulacji i procedur można mieć pewność, że wyniki są rzetelne i pozwalają w pełni ocenić jakość wody.
Do tego niezbędny jest także odpowiedni sprzęt. Laboratoria GPW S.A. dysponują nowoczesną aparaturą badawczą pozwalającą na prowadzenie badań m.in. technikami spektrometrii absorpcyjnej, analizy przepływowej, filtracji membranowej, mikroskopii optycznej czy znanej na całym świecie metody o nazwie Colilert-18®, która pozwala na precyzyjne i szybkie wykrywanie owianych złą sławą bakterii z grupy coli (oraz Escherichia coli). Nota bene, szybkość w otrzymaniu weryfikowalnych wyników badań analizowanych próbek jest jednym z priorytetów w stałej optymalizacji funkcjonowania Wydziału Badania Wody GPW S.A.
Ponadto laboratoria GPW S.A. cały czas stosują szczepy kontrolne i certyfikowane materiały do porównań otrzymywanych wyników, tak, aby zawsze mieć pewność, że rezultaty są miarodajne i w 100% zgodne z zasadami sztuki.

Potwierdzeniem bardzo wysokiej jakości prowadzonych badań są świetne wyniki uzyskiwane przez laboratoria GPW S.A. w międzynarodowych i krajowych badaniach biegłości.
Dodajmy, że próbki pobierane są w ok. 400 reprezentatywnych kluczowych punktach, począwszy od zlewni wód ujmowanych do miejsc uzdatniania, poprzez ujęcia wód surowych i wodę w procesie technologicznym na stacjach wodociągowych, aż po wodę dostarczaną do odbiorców. Rocznie badanych jest ok. 14 000 próbek wody, co przekłada się na ok. aż 160 000 parametrów wskaźnikowych jakości wody!

Dodatkowo, GPW S.A. od lat stosuje efektywną zasadę synergii w prowadzonych badaniach, bowiem już w stacjach wodociągowych wysoko wykwalifikowane służby technologiczne sprawują nadzór nad optymalnym prowadzeniem procesów technologicznych zw. z dostarczaniem wody. To właśnie w stacjach (lub zakładach) uzdatniania wody są wykonywane pierwsze analizy kluczowych parametrów fizyczno-chemicznych i mikrobiologicznych (w ramach poszczególnych etapów procesu technologicznego).
A wszystkie łącznie uzyskane wyniki z przeprowadzonych badań jakości są przekazywane do kolejnych komórek organizacyjnych spółki, które prowadzą dalsze analizy właściwości wody (tym razem w skali makro). Następnie finalne raporty z badań są przekazywane do Państwowych Powiatowych Inspektoratów Sanitarnych oraz do klientów GPW S.A.

Wszystkie powyższe działania mają na celu jedno: realizację misji Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów, czyli dostarczanie bezpiecznej, smacznej i najwyższej jakości wody pitnej.